top of page

Wokół jezior Kisajno i Dargin

Długość trasy: 54,5 km, z czego: 3,2  km po drogach rowerowych, 26,8 km po drogach asfaltowych, 24,5 km po drogach gruntowych.

Fot04.jpg

Trasę rozpoczynamy w historycznym centrum Giżycka – przy pokrzyżackim zamku z XIV w. (z tego okresu zachowały się fundamenty, piwnice i jedno skrzydło, przebudowane w stylu renesansowym), pełniącym obecnie rolę hotelu, oraz przy XIX-wiecznym moście obrotowym na Kanale Łuczańskim, otwieranym i zamykanym ręcznie za pomocą dźwigni kieratowej. Przy zamku skręcamy w lewo w ul. Św. Brunona, przecinając dawny ogród zamkowy, noszący obecnie nazwę Parku im. Rogera Goemaere (był to zaprzyjaźniony z Giżyckiem samorządowiec francuski). Po 350 m zaczyna się droga rowerowa.

          Po przejechaniu niespełna 1,2 km dotrzemy do wypiętrzającego się po lewej stronie drogi wzniesienia, na którego szczycie wznosi się żeliwny krzyż, upamiętniający hipotetyczne miejsce męczeńskiej śmierci św. Brunona z Kwerfurtu (974 – 1009) – arcybiskupa misyjnego, apostoła plemion pruskich, który prawdopodobnie został zamordowany właśnie w tym miejscu przez pogańskich Prusów. W 1910 r. na wzgórzu został wystawiony krzyż, będący kopią krzyża z Tenkitten na Sambii, czczącego przypuszczalne miejsce śmierci św. Wojciecha. W 2009 r. na wzgórzu w Giżycku obchodzono uroczyście millennium męczeńskiej śmierci św. Brunona, co uczczone zostało marmurowym cenotafem. Ze szczytu wzgórza i sąsiadującej wieży widokowej rozciąga się znakomity widok na jezioro Niegocin.

            Przy wzgórzu św. Brunona skręcamy z ulicy jego imienia w leśną drogę w prawo, która biegnie południowo-zachodnim przedpolem Twierdzy Boyen. Od tego miejsca będziemy podążali szlakiem niebieskim. Dojeżdżamy do ul. Moniuszki, która jest miejskim odcinkiem DK Nr 59, skręcamy w lewo. Za chwilę, na skrzyżowaniu przy jeziorze Popówka Duża, wjeżdżamy w ul. Chopina, która jest miejskim odcinkiem DW Nr 592. Niespełna kilometr szosy, do mostu na krótkim Kanale Piękna Góra, który łączy jeziora Kisajno i Tajty, stanowi wspaniałą, cienistą aleję lipową. Za mostem leży osada Piękna Góra, gdzie znajdują się dogodne porty jachtowe i ośrodki wypoczynkowe, położone zarówno nad jeziorem Tajty, jak i Kisajnem. Piękna Góra była prawdopodobnie miejscem najstarszej lokalizacji krzyżackiego zamku Loetzenburg, na co wskazują badania archeologiczne na pozostałościach grodziska nad Kisajnem. Niespełna kilometr za Piękną Górą zjeżdżamy z DW Nr 592, skręcając w prawo na lokalną szosę, wiodącą w kierunku Doby. Mijamy ośrodek warszawskiej Akademii Wychowania Fizycznego, a następnie kemping nad jeziorem Kisajno, po czym szosa biegnie bezpośrednio przy zachodnim brzegu tzw. Łabędziego Szlaku jeziora Kisajno. Jedziemy przez las porastający brzeg jeziora aż do osady Guty, za którą miniemy rozgałęzienie w kierunku Fuledy, po czym dotrzemy do wsi KAMIONKI (11 km).

          O Kamionki toczyły się ciężkie boje na przełomie sierpnia i września 1914 r., czego pamiątką jest pomnik mieszkańców poległych w I wojnie światowej, zlokalizowany w centrum wsi. W latach 1952 – 1956 kierownikiem szkoły w Kamionkach był wybitny pisarz Henryk Panas (1912 – 1985). Tutaj powstawały opowiadania ze zbioru „Bóg, wilki i ludzie” (1960), których bohaterami byli mieszkańcy wsi i jej okolic. W centrum miejscowości ciekawa tablica z jej historią. Za pierszowojennym obeliskiem skręcamy w prawo.

            Podążając dalej szosą w kierunku Doby, miniemy osadę Dziewiszewo, położoną nad niewielkim Jeziorem Dziewiszewskim, które jest wędkarskim łowiskiem szczupaka. Kilkaset metrów od znajdującego się w Dziewiszewie pensjonatu, na łąkach, zbiegających w kierunku Jeziora Dobskiego, spoczywa imponujący głaz, stanowiący pomnik przyrody nieożywionej – granit rapakivi o obwodzie 14,2 m, długości – 5 m, szerokości – 4 m i wysokości – 3,1 m. Z Dziewiszewa podążamy dalej asfaltem do Doby. Tuż za Dziewiszewem dołącza do nas szlak MPR-u, którym dojedziemy aż do alei dębowej w przed Sztynortem. DOBA (16,1 km) do 1945 r. stanowiła junkierską domenę wywodzącego się z Turyngii, baronowskiego rodu von Schenk zu Tautenburg. Po lewej stronie przed wjazdem do wsi wspaniała, wiązowa aleja prowadzi do ruin mauzoleum rodowego baronów von Schenk zu Tautenburg. We wsi zachowały się XIX-wieczne zabudowania folwarczne i budynek kuźni oraz niewielki kościół, którego kamienne fundamenty i cokół pochodzą z 1574 r. Doba leży nad brzegiem Jeziora Dobskiego, które wraz z głazowiskiem na Półwyspie Fuledzkim stanowi obszerny rezerwat przyrody, chroniący siedliska lęgowe ptaków wodnych. Jezioro Dobskie wraz z obszarem przyległym (ogółem blisko 7 tys. ha)  objęte jest też międzynarodową ochroną w ramach sieci „Natura 2000”. Najsłynniejszą wyspą na Jeziorze Dobskim jest gniazdowisko kormoranów na Wysokim Ostrów, za sprawą książki Włodzimierza Puchalskiego zwanym Wyspą Kormoranów. Natomiast przy samym brzegu jeziora w Dobie położona jest wyspa Gilma z pozostałościami obwałowań staropruskich oraz ruinami „świątyni dumania”, zbudowanej tu w XIX w. przez Tautenburgów. Na północnym krańcu Doby znajduje się też oryginalna ciekawostka militarna z okresu II wojny światowej. Na polu tuż za zabudowaniami wsi zlokalizowany jest betonowy cokół stacji radarowej FuMG 65 Würzburg-Riese, służącej do namierzania samolotów i kierowania ogniem artylerii przeciwlotniczej. Stacja w Dobie była elementem ochrony przeciwlotniczej kwatery polowej Hitlera „Wilczy Szaniec” w Gierłoży.

            W Dobie kończy się asfalt i dalej podążamy na północ drogą polną, aby po przejechaniu około 4,7 km dotrzeć do wsi Pilwa, położonej nad zarastającą zatoką Pilwa Jeziora Dobskiego. Droga w Pilwie jest wybrukowana, ale korzystamy z wygodnej ścieżki rowerowej. Po przejechaniu dalszych 3,3 km dotrzemy do wsi RADZIEJE (22,8 km), położonej przy lokalnej szosie Węgorzewo – Kętrzyn. Radzieje mają zabudowę przypominającą miejską z niewielkim ryneczkiem położonym centralnie. W centrum wsi znajduje się też oryginalna świątynia – kościół parafialny pod wezwaniem Chrystusa Króla. Budowla posiada osobliwy, ośmioboczny kształt, a namiotowy dach wieńczy latarniana wieżyczka. Kościół ufundowany został w roku 1826 przez hrabiego Karla Friedricha von Lehndorffa (1781 – 1841) ze Sztynortu, sprawującego rodzinny patronat nad tutejszą parafią, a zaprojektowany został podobno przez jego przyjaciela – pruskiego następcę tronu, późniejszego króla Fryderyka Wilhelma IV. Nietypowe, obwiedzione emporą wnętrze kościoła ozdabiają dwa niderlandzkie obrazy z pierwszej połowy XVII w. – „Pojmanie Chrystusa” i „Chrystus przed Piłatem”. Ewangelicki anioł chrzcielny, figury ewangelistów i amorek pochodzą sprzed 1673 r. Wysoka, drewniana dzwonnica stoi opodal kościoła, natomiast na zadaszonym rusztowaniu przy kościele jest zawieszony pęknięty dzwon, na którym widnieje rok odlania – 1727, herb von Lehndorffów oraz inskrypcja wskazująca, iż fundatorem był Ernst Ahasverus von Lehndorff (1668 – 1727). Opodal Radziejów (w lesie przy linii kolejowej Kętrzyn – Węgorzewo) znajdują się też pozostałości dowódczej kwatery polowej z okresu II wojny światowej w której rezydował szef Kancelarii Rzeszy – Hans Lammers. Kwatera nosiła kryptonim „Wendula”.

            Z Radziej podążamy dalej ze szlakiem MPR, drogą gruntową w kierunku osady Łabap, położonej na wysokim brzegu jeziora o tej samej nazwie, będącego niejako przedsionkiem Jeziora Dobskiego. Z biegnącej morenowym garbem drogi rozciąga się przestronny widok na całe Jezioro Dobskie. Po przejechaniu około 4,7 km dojedziemy do dębowej alei, wiodącej na cmentarz i do kaplicy rodowej hrabiów von Lehndorff ze Sztynortu. Odnowiona niedawno neogotycka kaplica została zbudowana w 1855 r. według planów berlińskiego architekta Friedricha Augusta Stillera (1800 – 1865). Droga odbija od alei w lewo (zostawiamy szlak MPR) i po pewnym czasie dociera do szosy. Skręcamy na nią w prawo i jadąc szpalerem starych dębów dotrzemy do wsi SZTYNORT (30,3 km) i na podjazd tutejszego pałacu von Lehndorffów, otoczonego od zaplecza obszernym założeniem parkowym. Hrabiowski ród von Lehndorffów, wywodzący się po części z Niemiec, a po części z miejscowych plemion staropruskich, wszedł w posiadanie obszernego klucza dóbr sztynorckich w XV w. Przedstawiciele rodu pełnili eksponowane funkcje wojskowe i dyplomatyczne zarówno w państwie pruskim, jak i w Królestwie Polskim. Ostatni właściciel dóbr sztynorckich – Heinrich von Lehndorff (1909 – 1944) został stracony za udział w antyhitlerowskim spisku, a jego majątek został skonfiskowany przez nazistowskie państwo. Pałac sztynorcki został zbudowany w latach 1689 – 1691 przez wdowę po Ahasverusie Gerhardzie von Lehndorffie – Marię Eleonorę z domu Dönhoff. Wielokrotnie przebudowywany i mocno zrujnowany, jest obecnie remontowany i przywracany do świetności przez Niemiecko-Polską Fundację Ochrony Zabytków Kultury. Od wschodu pałac jest otoczony starodrzewem parkowym, sięgającym aż do jeziora Kirsajty i stanowiącym w dużej części rezerwat przyrody. Sztynort to obecnie największy port jachtowy w kompleksie akwenów jeziora Mamry. Jest tutaj obszerna przystań nad Jeziorem Sztynorckim oraz kompleks hotelowo-gastronomiczny, ulokowany w części dawnych zabudowań folwarcznych.

            Ze Sztynortu ruszamy dalej główną drogą przez rezerwatową część parku po około 1,7 km dojeżdżając do mostu na wodnym przesmyku pomiędzy jeziorami Dargin i Kirsajty. Jest to znakomity punkt widokowy. Następnie szosa wiedzie naturalną groblą pomiędzy jeziorami Kirsajty oraz Dargin, obok hotelu, portu jachtowego i plaży nad Darginem, aby po około 5,8 km doprowadzić nas do wsi HARSZ (38,3 km) położonej nad malowniczym jeziorem Harsz. Na początku miejscowości Harsz skręcamy w prawo w drogę asfaltową. Tu opuszcza nas szlak rowerowy niebieski. Dojeżdżamy do zabudowań Kolonii Harsz, gdzie kierujemy się w lewo w stronę wsi Pieczarki. Do Pieczarek dotrzemy przez las – droga wiedzie wzdłuż wschodniego brzegu jeziora Dargin, gdzie znajdują się miejsca o łagodnym, piaszczystym dnie – niezwykle dogodne do kąpieli. Przy bramie ośrodka Warszawskiego Pałacu Młodzieży skręcamy w lewo, aby wzdłuż brzegu jeziora Dgał Wielki dotrzeć do skrzyżowania w centrum PIECZAREK (44,2 km), przy którym stoi pomnik upamiętniający mieszkańców wsi poległych w I wojnie światowej. Na skrzyżowaniu kierujemy się asfaltową drogą w prawo. Wjeżdżamy na szlak MPR-u. Po 300 m wjeżdżamy na żółty szlak LOT-u, którym dotrzemy do punktu początkowego naszej wycieczki. Jedziemy asfaltem, aby po przejechaniu około 2 km w centrum wsi Świdry skręcić w prawo. Jadąc wśród pól docieramy do Giżycka. Trzymając się żółtego szlaku rowerowgo docieramy do mostu obrotowego, skąd zaczeliśmy swoją podróż.

bottom of page